ภาษาเนวารี หรือเนปาล ภาษา (????? ????, Nepal Bhasa, Newah Bhaye) เป็นภาษาหลักภาษาหนึ่งของเนปาล อยู่ในตระกูลทิเบต-พม่า เป็นภาษาในตระกูลนี้เพียงภาษาเดียวที่เขียนด้วยอักษรเทวนาครี พูดโดยชาวเนวาร์ ซึ่งอยู่ในหุบเขากาฏมาณฑุ มีความคล้ายคลึงกับภาษากลุ่มอินโด-อิหร่านด้วย
มีผู้พูดในเนปาลราว 1 ล้านคน เมื่อพ.ศ. 2544 มีผู้พูดนอกประเทศเนปาลราว 2 -3 พันคน ผู้พูดกระจายไปในบริเวณต่างๆ ดังนี้
ต้นกำเนิดของภาษานี้ไม่แน่ชัด นอกจากมีข้อมูลว่าได้รับอิทธิพลจากภาษาทิเบต ภาษาไกราตี ภาษาไมถิลี ภาษาบาลี ภาษาสันสกฤต ภาษาคาส (ภาษาเนปาล) ภาษาฮินดีและภาษาอื่นๆ ในบริเวณนั้น ภาษานี้เข้ามาเป็นภาษากลางแทนที่ภาษาสันสกฤตในยุคกลางของเนปาล โดยเป็นภาษาที่ใช้ในศิลาเลขหรือศิลาจารึก หลักฐานเก่าสุดของภาษานี้คือ “ใบปาล์มจากอูกู พาหัล” มีอายุราว พ.ศ. 1657 ตัวอย่างบางบรรทัดซึ่งเป็นการอภิปรายเกี่ยวกับธุรกิจและการค้าได้แก่
ภาษานี้มีการใช้อย่างต่อเนื่องในยุคกลางของเนปาล เป็นทั้งภาษาในกวีนิพนธ์และบทละคร ตัวอย่างเช่น หนังสือ โมโอลเทพศาศิเทพ เขียนโดย ชคัตประกาศ มัลลา ซึ่งเป็นการบรรยายถึงพระศิวะ
ภาษานี้ถูกแทนที่ด้วยภาษาคาส (ภาษาเนปาล) ในสมัยราชวงศ์ศะห์ ภาษาคาสกลายเป็นภาษาราชการและเรียกว่าภาษาเนปาลี ส่วนภาษาเนวารีที่เคยใช้ชื่อภาษาเนปาลมาก่อน เปลี่ยนมาใช้ชื่อภาษาเนวารีแทน กวีที่มีชื่อเสียงของภาษาเนวารีคือ สิทธิทัส มหาชู ซึ่งมีชีวิตในยุคมืดของภาษาเนวารี เขาแปลรามายณะป็นภาษาเนวารี และเขียนบทกวีเกี่ยวกับศีลธรรม ตัวอย่างเช่น
ภาษาเนวารีมีการเปลี่ยนแปลงมากในระยะเวลาที่ผ่านมาจนแบ่งได้เป็นยุคเก่าและยุคใหม่ แต่ไม่มีจุดแบ่งที่ชัดเจนระหว่างสองยุคนี้ ภาษาเนวารียุคใหม่จัดเป็นตระกูลภาษาย่อยทิเบต-พม่าที่ถูกทำให้เป็นอินเดียมากที่สุด ซึ่งเป็นผลมาจากการติดต่อกับผู้คนที่พูดภาษากลุ่มอินโด-อิหร่าน เป็นเวลาหลายศตวรรษ โดยเพิ่มการผันคำนาม การผันกริยาตามกาล ปัจจุบันภาษาเนวารียุคใหม่ มีการใช้อย่างแพร่หลายทั้งในสื่อสิ่งพิมพ์ โทรทัศน์ และเว็บไซต์
