ยาลดกรด
(อังกฤษ: antacid) เป็นสารลดความเป็นกรดในกระเพาะอาหาร และอาจช่วยบรรเทาอาการแสบร้อนกลางอก อาหารย่อยไม่ดี และท้องปั่นป่วน
มียาลดกรดหลายชนิดรวมทั้งโซเดียมไบคาร์บอเนต อะลูมิเนียมไฮดรอกไซด์ และแมกนีเซียมไฮดรอกไซด์
ผลข้างเคียงของยาขึ้นอยู่กับชนิดของยารวมทั้งท้องร่วง ท้องผูก กระดูกพรุนถ้าใช้ในระยะยาว และอาจมีปฏิกิริยากับยาอื่น ๆ เมื่อทานพร้อมกัน
ยาที่วางขายอาจผสมรวมกับยาอื่น ๆ ซึ่งสามารถช่วยควบคุมลมในท้อง และเพิ่มสมรรถภาพเพื่อปัองกันกรดไหลย้อนเป็นต้น
ยาเพียงแต่บรรเทาอาการเท่านั้น จึงควรใช้เมื่อมีอาการไม่มาก และยาจริง ๆ ก็มีประสิทธิผลน้อยเทียบกับยาอื่น ๆ ในการช่วยรักษาโรคต่าง ๆ
ไม่ควรใช้ยาเป็นประจำแทนยาที่หมอสั่ง เพราะยาสามารถซ่อนอาการของโรคที่หนักกว่าอื่น ๆ ได้ ควรปรึกษาแพทย์ถ้าต้องใช้ยาเป็นประจำเกินกว่า 2 อาทิตย์
ให้สังเกตว่ายาลดกรดไม่สามารถช่วยรักษาไส้ติ่งอักเสบ แผลในกระเพาะอาหาร นิ่วถุงน้ำดี และปัญหาลำไส้ต่าง ๆ ได้ และควรปรึกษาแพทย์เมื่อมีอาการต่าง ๆ ต่อไปนี้ คือ
ยาลดกรดหาซื้อเองได้โดยไม่ต้องใช้ใบสั่งแพทย์ และใช้ทานเพื่อแก้ปัญหาอาการแสบร้อนกลางอก ซึ่งเป็นอาการหลักอย่างหนึ่งของโรคกรดไหลย้อนและอาหารย่อยไม่ดี
แต่ยาก็ใช้เพียงแก้อาการเท่านั้นและดังนั้น จึงควรใช้เมื่อมีอาการไม่มากเท่านั้น
ยาลดกรดต่างจากยาระงับการหลั่งกรดเช่นสารต้านตัวรับเอช2 (H2-receptor antagonist) หรือยายับยั้งการหลั่งกรด (PPI) และก็ไม่ได้ฆ่าเชื้อแบคทีเรีย คือ Helicobacter pylori ซึ่งเป็นเหตุของแผลเปื่อยกระเพาะอาหารส่วนมากด้วย
ยาแบบที่มีแมกนีเซียมอย่างเดียว (เช่น แมกนีเซียมไฮดรอกไซด์) อาจทำให้ท้องร่วง แบบที่มีแคลเซียมหรืออะลูมิเนียมเท่านั้นอาจทำให้ท้องผูกและในระยะยาวแม้มีน้อย อาจก่อนิ่วไต
ส่วนแบบผสมกันระหว่างแมกนีเซียมและแคลเซียม/อะลูมิเนียม อาจจะสมดุลทำให้ไม่ท้องผูกท้องร่วง
การใช้แบบอะลูมิเนียมในระยะยาวอาจเพิ่มความเสี่ยงมีภาวะกระดูกพรุน
ยาลดกรดอาจเปลี่ยนการดูดซึมยาอื่น ๆ ที่ใช้อยู่ ดังนั้น มันอาจจะดีถ้าสามารถทานยาอื่น 1 ชม. ก่อน หรือ 4 ชม. หลังทานยาลดกรด
เมื่อกระเพาะอาหารผลิตกรดมากเกิน อาจก่อความเสียหายในหลอดอาหารสำหรับคนไข้โรคกรดไหลย้อน
ยาลดกรดจะมีไอออนที่เป็นด่างซึ่งช่วยทำกรดกระเพาะอาหารให้เป็นกลาง ซึ่งลดความเสียหายและความเจ็บปวด
ยาลดกรดอาจประกอบกับส่วนผสมที่มีฤทธิ์อื่น ๆ เช่นกับ simethicone เพื่อควบคุมแก๊ส หรือกับกรดอัลจินิก (alginic acid) ซึ่งจะสร้างตัวช่วยกั้นกรดไม่ให้ไหลออกจากกระเพาะ (เช่นยี่ห้อกาวิสคอน)
ยาเม็ดฟู่ออกแบบให้ละลายในน้ำแล้วปล่อยแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ออก
ส่วนผสมสามัญก็คือกรดซิตริกและโซเดียมคาร์บอเนต ซึ่งทำปฏิกิริยากับน้ำแล้วปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์
ยาเช่นนี้อาจมีแอสไพริน
โซเดียมคาร์บอเนต หรือ tartaric acid
ยาที่ใช้ชื่อสามัญเป็น algeldrate จะมีอะลูมิเนียมไฮดรอกไซด์เป็นยาลดกรด
ซึ่งอาจดีกว่าแบบอื่น ๆ เช่น โซเดียมคาร์บอเนต เพราะละลายน้ำไม่ได้ จึงไม่เพิ่มความเป็นด่างของกระเพาะอาหารเกิน และดังนั้นไม่ทำให้กระเพาะหลั่งกรดเพิ่ม
ยี่ห้อต่าง ๆ รวมทั้ง กาวิสคอน, Alu-Cap Aludrox และ Pepsamar
ในปี 2016 กาวิสคอนเป็นยาซื้อได้เองโดยไม่ต้องใช้ใบสั่งแพทย์ที่ขายดีที่สุดในบริเตนใหญ่ โดยมียอดขายถึง 62 ล้านปอนด์ (ประมาณ 2,967 ล้านบาท)
ยาจะทำปฏิกิริยากับกรดที่เกินในกระเพาะ โดยลดความเป็นกรดของสิ่งที่อยู่ในกระเพาะอาหาร
ซึ่งอาจบรรเทาอาการแผลเปื่อย แสบร้อนกลางอก และอาหารไม่ย่อย
แต่ผลิตภัณฑ์เช่นนี้สามารถทำให้ท้องผูก เพราะไอออนของอะลูมิเนียมจะระงับการหดเกร็งของกล้ามเนื้อเรียบในทางเดินอาหาร ลดการบีบรูด และดังนั้น เพิ่มเวลาที่อุจจาระจะดำเนินผ่านลำไส้ใหญ่
แต่ก็มีผลิตภัณฑ์ที่ลดปัญหาเช่นนี้โดยบวกยากับแมกนีเซียมไฮดรอกไซด์ หรือแมกนีเซียมคาร์บอนเนต ซึ่งจะช่วยให้ระบาย
