อาบูไซยาฟ (Abu Sayyaf, ภาษาอาหรับ: ????? ??? ????; Ab? Sayy?f; ASG al-Harakat al-Islamiyy) เป็นกลุ่มแบ่งแยกดินแดนนิยมอิสลามกลุ่มหนึ่งทางภาคใต้ของฟิลิปปินส์ อยู่ในเขตบังซาโมโร (โกโล บาซิลัน และมินดาเนา) ที่ซึ่งมีกลุ่มต่างๆ ต่อสู้มานานเกือบ 30 ปี เพื่อจัดตั้งรัฐอิสลามแยกออกจากฟิลิปปินส์ที่ประชากรส่วนใหญ่เป็นชาวคริสต์ ชื่อของกลุ่มมาจากภาษาอาหรับ อาบู (?? ?) หมายถึง พ่อ และ ไซยาฟ หมายถึง ทหาร
ตั้งแต่ พ.ศ. 2533 กลุ่มนี้ใช้การลอบวางระเบิด ลอบสังหาร ลักพาตัว และการข่มขู่ในการต่อสู้เพื่อจัดตั้งรัฐอิสลามในมินดาเนาตะวันตกและหมู่เกาะซูลู ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการสร้างรัฐอิสลามในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เริ่มตั้งแต่มินดาเนาในฟิลิปปินส์ทางตะวันออกไปจนถึงมาเลเซีย ไทย และพม่าทางตะวันตก รวมทั้งแผนการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์เพื่อต่อต้านคริสตจักรโรมันคาทอลิกในฟิลิปปินส์ สหรัฐจัดให้กลุ่มนี้เป็นกลุ่มก่อการร้าย
จุดเริ่มต้นของอาบูไซยาฟอยู่ที่เมืองอีซาเบลา ทางเหนือของเกาะบาซิลัน ซึ่งเป็นเมืองหลวงของจังหวัดบาซิลัน อาบูไซยาฟเป็นกลุ่มเล็กๆ แต่แข็งแกร่งกลุ่มหนึ่งในบรรดาขบวนการแบ่งแยกดินแดนในมินดาเนา สมาชิกอาบูไซยาฟบางส่วนเคยเรียนหรือทำงานในซาอุดิอาระเบีย และเคยเข้าร่วมกับมูจาฮิดีนในการต่อต้านการรุกรานอัฟกานิสถานของโซเวียต อาบูไซยาฟมีความร่วมมือกลับกลุ่มญะมาอะห์ อิสลามียะห์ในอินโดนีเซีย และได้รับการสนับสนุนจากกลุ่มอัลกออิดะฮ์
ในช่วง พ.ศ. 2513 แนวร่วมปลดปล่อยแห่งชาติโมโรเป็นกลุ่มกบฏมุสลิมกลุ่มหลักในบาซิลันและมินดาเนา ในช่วง พ.ศ. 2520 – 2523 อับดูรอจิก อาบูบาการ์ จันจาลอนี พี่ชายของ คาดาฟฟี จันจาลอนี ผู้ไปศึกษาภาษาอาหรับในลิเบีย ซีเรีย และซาอุดิอาระเบียได้เข้าร่วมการต่อต้านโซเวียตในอัฟกานิสถาน และได้พบกับบิน ลาเดน บิน ลาเดนได้ให้เงินสนับสนุน 6 ล้านเหรียญสหรัฐเพื่อสนับสนุนแนวร่วมปลดปล่อยแห่งชาติโมโร และมีการจัดตั้งเขตปกครองตนเองของมุสลิมมินดาเนาเพื่อแก้ปัญหาใน พ.ศ. 2532
อับดูรอจิกกลับสู่บาซิลันเมื่อ พ.ศ. 2533 และแบ่งแยกตัวออกจากแนวร่วมปลดปล่อยแห่งชาติโมโรมาจัดตั้งกลุ่มอาบูไซยาฟ กลุ่มนี้เริ่มปฏิบัติการใน พ.ศ. 2534 และเริ่มดำเนินการด้วยการก่อการร้ายครั้งแรกด้วยการโจมตีเมืองไอปีบนเกาะมินดาเนาเมื่อ พ.ศ. 2538 อาบูไซยาฟลอบวางระเบิดหลายแห่งในฟิลิปปินส์ อับดูรอจิก จันจาลอนี ถูกสังหารเมื่อ 18 ธันวาคม พ.ศ. 2541 ในการต่อสู้กับตำรวจฟิลิปปินส์ที่เกาะบาซิลัน ขณะมีอายุ 39 ปี การตายของเขาเป็นจุดเปลี่ยนของอาบูไซยาฟ เมื่อน้องชายของเขา คาดาฟฟี จันจาลอนี ขึ้นเป็นผู้นำแทน
คาดาฟฟี จันจาลอนีขึ้นเป็นผู้นำอาบูไซยาฟเมื่ออายุ 23 ปี กลุ่มนี้ได้เปลี่ยนมาใช้การลักพาตัวเพื่อเรียกร้องเงินและอิงศาสนาน้อยลง กลุ่มนี้ขยายตัวไปมาเลเซียเมื่อ พ.ศ. 2543
คาดว่ามีนักรบหลักประมาณ 100 คน รายได้หลักมาจากเงินค่าไถ่ตัวประกันต่างชาติและอาจได้เงินสนับสนุนจากกลุ่มมุสลิมหัวรุนแรงในเอเชียใต้และตะวันออกกลาง
