สัญรูปอารมณ์ (อังกฤษ: emoticon) คือชุดของสัญลักษณ์ต่าง ๆ เช่น :), ^-^, หรือ :-) หรือภาพขนาดเล็ก ที่มีจุดประสงค์เพื่อแสดงสีหน้าของมนุษย์ และสื่อถึงอารมณ์ สัญรูปอารมณ์เป็นรูปแบบหนึ่งของลักษณะน้ำเสียงที่ใช้กันแพร่หลายในข้อความอีเมล, ในกระดานข่าวอิเล็กทรอนิกส์, และในแชทรูม คำว่า emoticon ในภาษาอังกฤษ มาจากการผสมคำว่า emotion (อารมณ์) และ icon (สัญรูป) เข้าด้วยกัน
ตัวอย่างเก่าแก่ที่สุดที่ใช้ตัวอักษรแทนหน้าคนที่ยิ้มหรือขมวดคิ้วในแนวตะแคง ปรากฏบนโฆษณาในหนังสือพิมพ์นิวยอร์กฮารอลทรีบูน (New York Herald Tribune) ฉบับวันที่ 10 มีนาคม พ.ศ. 2496[ต้องการอ้างอิง] หน้า 20 คอลัมน์ 4 ถึง 6 ประชาสัมพันธ์ภาพยนตร์เรื่องลิลี (Lili) นำแสดงโดยเลสลี แครอน (Leslie Caron) ดังนี้
ผู้ที่คิดค้นสัญรูปอารมณ์ :-) และ :- ( และเสนอว่ามันสามารถใช้แสดงอารมณ์คือ สกอตต์ ฟาห์ลแมน (Scott Fahlman) ซึ่งเสนอในกระดานสนทนาของคณะวิทยาศาสตร์คอมพิวเตอร์ มหาวิทยาลัยคาร์เนกีเมลลอน เมื่อ 19 กันยายน พ.ศ. 2525 เวลา 11.44 น. ไว้ดังนี้
ข้อความประวัติศาสตร์นี้ปรากฏพบในเทปสำรองข้อมูลเก่า ๆ เมื่อ 10 กันยายน พ.ศ. 2545 โดยเจฟฟ์ แบร์ด (Jeff Baird)[ต้องการอ้างอิง] หลังจากที่สูญหายไปนาน
สัญรูปอารมณ์ในแบบตะวันตกเขียนจากซ้ายไปขวาตามวิธีการเขียนหนังสือ ดังนั้นเรามักจะพบ ตาอยู่ทางซ้ายสุด จมูกอยู่ตรงกลาง และปากอยู่ทางขวา สามารถอ่านได้ง่ายโดยวิธีตะแคงหัวไปทางซ้าย
นอกจากนี้ยังมีรูปแบบอื่น ๆ ที่ใช้สัญลักษณ์อื่นแทน สัญลักษณ์แทนจมูกอาจจะถูกละเอาไว้ เช่น :) หรือ ;) เมื่อใช้เครื่องหมายเท่ากับแทนตา เช่น =) เรามักจะไม่เขียนจมูก
ผู้ใช้จากเอเชียตะวันออก นิยมใช้สัญรูปอารมณ์อีกรูปแบบ เรียกว่า เวอร์ติคอน (อังกฤษ: verticon) หรือ คะโอโมจิ (ญี่ปุ่น: ??? [kaomoji] แปลตามตัวคือ "เครื่องหมายหน้า") ซึ่งสามารถดูเข้าใจได้ทันทีโดยไม่ต้องตะแคงหัวอ่าน. สไตล์ของหน้าเหล่านี้ จะเลียนแบบลักษณะที่พบบ่อยในการ์ตูนอะนิเมะและมังงะ.
เนื่องจากภาษาญี่ปุ่นใช้การเข้ารหัสอักษรแบบไบต์คู่ ทำให้มีตัวอักษรเลือกใช้มากกว่า โดยบางตัวนั้นไม่สามารถเลียนแบบได้ด้วยรหัสแอสกี. คะโอโมจิส่วนใหญ่ จะใช้ตัวอักษรซิริลลิคและอักษรต่างประเทศผสมด้วย เพื่อแสดงอารมณ์ที่ซับซ้อนยิ่งขึ้น ซึ่งมีความซับซ้อนใกล้เคียงระดับแอสกีอาร์ท
ผู้ที่ใช้กระดานสนทนาอะนิเมะภาษาอังกฤษดัดแปลงคะโอโมจิสำหรับตัวอักษรที่ใช้รหัสไบต์เดียว ซึ่งมักอยู่ในรูปของ *_* โดยที่เครื่องหมาย * แทนตา และตัวอักษรตรงกลางแทนปากซึ่งมักเป็นเครื่องหมายขีดล่าง และมักใช้จุดแทนปากเพื่อให้ดูน่ารักขึ้นโดยเฉพาะกับผู้หญิง บางทีก็ไม่เขียนปากเลยก็มี สัญลักษณ์ " หรือ ; อาจใส่เข้าไปแทนเหงื่อเพื่อสื่อถึงความรู้สึกขอบคุณและความอาย
ตัวอย่างต่าง ๆ เหล่านี้สามารถใช้จุดแทนปาก (^.^) ละในส่วนที่เป็นปาก (^^) (^ ^) ละเครื่องหมายวงเล็บ ^_^ หรือหลายอย่างรวมกัน
