เครือข่ายคอมพิวเตอร์เพื่อโรงเรียนไทย

เครือข่ายคอมพิวเตอร์เพื่อโรงเรียนไทย ในชื่อภาษาอังกฤษว่า สคูลเน็ตไทยแลนด์ (SchoolNet Thailand) คือโครงการส่งเสริมการเชื่อมต่อเข้าสู่เครือข่ายอินเทอร์เน็ตของโรงเรียนทั่วประเทศไทย ก่อตั้งโดยศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ มีวัตถุประสงค์เพื่อสนับสนุนการนำเทคโนโลยีสารสนเทศมาช่วยยกระดับการศึกษาและคุณภาพการศึกษาของเยาวชนไทย พร้อมกับลดช่องว่างและความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาระหว่างเด็กนักเรียนในเมืองและชนบท

เครือข่ายคอมพิวเตอร์เพื่อโรงเรียนไทย เป็นเครือข่ายคอมพิวเตอร์แห่งแรกในกลุ่มประเทศอาเซียน ที่เปิดโอกาสให้โรงเรียนทั่วประเทศสามารถเข้าถึงเครือข่ายอินเทอร์เน็ตได้ อย่างทั่วถึงและเท่าเทียมกัน และได้รับการยกย่องว่าเป็นโครงการตัวอย่าง (Best Practice) ที่นำเทคโนโลยีสารสนเทศมาเป็นเครื่องมือในการลดช่องว่างและความเหลื่อมล้ำของโอกาสในการศึกษาหาความรู้ (digital divide) ในรายงาน Human Development Report 2001 ขององค์การสหประชาชาติ และในรายงาน APEC New Economy Report 2001

นอกจากนี้ UNESCO ยังได้ผลักดันให้เกิดเป็นความร่วมมือในประเทศสมาชิกอาเซียนจัดทำโครงการ ASEAN SchoolNet เพื่อแลกเปลี่ยนประสบการณ์การจัดทำ และพัฒนา SchoolNet ของแต่ละประเทศสมาชิกอาเซียน

โครงการเครือข่ายคอมพิวเตอร์เพื่อโรงเรียนไทย มีชื่อเดิมว่าโครงการอินเทอร์เน็ตในโรงเรียน ริเริ่มขึ้นในปี พ.ศ. 2538 โดยศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ ภายใต้สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ซึ่งในปีนั้นเป็นปีแห่งเทคโนโลยีสารสนเทศไทย โดยจัดทำเป็นโครงการนำร่องในปีแห่งเทคโนโลยีสารสนเทศไทย เพื่อให้เกิดการนำนโยบายIT2000 ไปสู่ภาคปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรม และเพื่อเริ่มนำร่องพัฒนาบุคลากรในระดับโรงเรียนให้มีความรู้ความสามารถด้านไอที

ต่อมาในปี พ.ศ. 2539 เมื่อคณะรัฐมนตรีได้ให้การเห็นชอบนโยบาย IT2000 ซึ่งให้ความสำคัญกับการพัฒนากำลังคนที่มีความรู้ ความสามารถด้านไอที ดังนั้น ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ หรือ เนคเทค ในฐานะฝ่ายเลขานุการคณะกรรมการเทคโนโลยีสารสนเทศแห่งชาติ ได้จัดทำโครงการนำร่อง โดยขยายขอบเขตของโครงการอินเทอร์เน็ตในโรงเรียนออกไปให้ครอบคลุมโรงเรียน จำนวน 50 แห่งทั่วประเทศ และเรียกชื่อใหม่ว่า “โครงการเครือข่ายคอมพิวเตอร์เพื่อโรงเรียนไทย” หรือ เครือข่ายคอมพิวเตอร์เพื่อโรงเรียนไทย

ในเดือนกุมภาพันธ์ปี พ.ศ. 2541 โครงการ SchoolNet Thailand ได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีให้ใช้ระบบเครือข่ายกาญจนาภิเษก และได้รับการสนับสนุนจากองค์การโทรศัพท์แห่งประเทศไทย และการสื่อสารแห่งประเทศไทย ทำให้เครือข่าย SchoolNet Thailand เป็นเครือข่ายคอมพิวเตอร์แห่งแรกในกลุ่มประเทศอาเซียน ที่เปิดโอกาสให้โรงเรียนระดับมัธยมศึกษาทั่วประเทศสามารถเข้าถึงเครือข่ายอินเทอร์เน็ตได้อย่างทั่วถึงและเท่าเทียมกัน โดยเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตผ่านเลขหมายพระราชทาน 1509 ซึ่งโรงเรียนเสียค่าโทรศัพท์ในการเชื่อมต่อเพียงครั้งละ 3 บาททั่วประเทศ และเป็นที่รู้จักโดยทั่วไปในชื่อว่า “SchoolNet@1509”

ในปี พ.ศ. 2542 คณะรัฐมนตรีได้ให้ความเห็นชอบโครงการเครือข่ายคอมพิวเตอร์เพื่อโรงเรียนไทย เฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในวโรกาสพระราชพิธีมหามงคล เฉลิมพระชนมพรรษาครบ 6 รอบ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2542 โดยให้ขยายเครือข่ายให้บริการแก่โรงเรียนในระดับประถมศึกษา มัธยมศึกษา และอาชีวศึกษา รวมทั้งสิ้น 5,000 โรงเรียน

หลังจากเนคเทคได้ทำหน้าที่นำร่องโครงการ SchoolNet Thailand ตามมติคณะรัฐมนตรีเรียบร้อยแล้ว จึงส่งมอบภารกิจให้แก่กระทรวงศึกษาธิการ ซึ่งเป็นหน่วยงานหลักที่รับผิดชอบดูแลด้านการศึกษา ในวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2546 เพื่อให้ขยายเครือข่ายให้ครอบคลุมทุกโรงเรียนทั่วประเทศประมาณ 38,000 โรงเรียน