เจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์

เจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทศ บุนนาค) มีนามเดิมว่า เทศ เกิดในราชินิกุล "บุนนาค" ในสมัยรัชกาลที่ 3 เมื่อ พ.ศ. 2384 เป็นบุตรสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) กับหม่อมหรุ่น เข้ารับราชการในรัชกาลที่ 4 เป็นนายรองไชยขรรค์มหาดเล็ก แล้วเป็นนายสรรพวิชัยหุ้มแพรมหาดเล็ก จากนั้นเป็นพระเพชรพิไสยศรีสวัสดิ์ ปลัดเมืองเพชรบุรี

ในรัชกาลที่ 5 ได้เลื่อนเป็นพระยาสุรินทรฤๅชัย ผู้ว่าราชการเมืองเพชรบุรี และราชการจรในเมืองราชบุรี ดูแลการทำโทรเลขทางเมืองทวายและตัดทาง ได้รับความลำบากตรากตรำเป็นอันมาก รับราชการได้เลื่อนตำแหน่งเป็นข้าหลวงเทศาภิบาลมณฑลราชบุรี เป็นผู้ที่มีความวิริยอุตสาหะ และมีความจงรักภักดียิ่ง จึงโปรดฯ ให้เจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ ดำรงศักดินา 10,000 ไร่ ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ปฐมจุลจอมเกล้า เมื่อ พ.ศ. 2440

เจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทศ) สมรสกับท่านผู้หญิงอู่ ธิดาพระยาภักดีนฤบดินทร์ (กุ้ง วงศาโรจน์) มีบุตรธิดา 14 คน ที่สำคัญได้แก่

ธิดาอีก 5 คน ได้เป็นเจ้าจอมในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งเรียกกันโดยทั่วไปว่า "เจ้าจอมก๊กออ"คือ เจ้าจอมมารดาอ่อน มีพระเจ้าลูกเธอ 2 พระองค์ คือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอรประพันธ์รำไพ และพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอดิสัยสุริยาภา และน้องสาวของเจ้าจอมมารดาอ่อน ได้แก่ เจ้าจอมเอี่ยม เจ้าจอมเอิบ เจ้าจอมอาบ และเจ้าจอมเอื้อน ส่วนธิดาอีก 3 คน ได้สมรสกับพี่น้องในตระกูลบุนนาคสายเดียวกันคือ คุณหญิงอิ่ม เป็นภรรยาพระยาศรีสัชนาลัย (เจิม บุนนาค) บุตรเจ้าพระยาสุรวงศ์ไวยวัฒน์ (วร บุนนาค) คุณหญิงอบ เป็นภรรยาพระยาธรรมสารเนติ (ถึก บุนนาค) บุตรเจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี (ท้วม บุนนาค) และคุณหญิงอาย เป็นภรรยาพระยานิพัทธสุริยานุวงศ์ (เหม บุนนาค) บุตรเจ้าพระยาสุรวงศ์ไวยวัฒน์ (วร บุนนาค)

นอกจากนี้เจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ ยังมีบุตรธิดาอีกหลายคนกับภรรยาอื่น โดยบุตรที่มีบรรดาศักดิ์เป็นชั้นพระยา ได้แก่

ส่วนธิดาที่เกิดแต่ภรรยาอื่น และได้เข้าถวายตัวเป็นเจ้าจอมในรัชกาลที่ 5 ได้แก่ เจ้าจอมแก้ว และเจ้าจอมแส ธิดาชื่อ หวน ได้เป็น หม่อมห้ามในพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าออศคาร์นุทิศ กรมหมื่นอนุวัตรจาตุรนต์ ธิดาชื่อ คุณหญิงกุ่ม เป็นภรรยาพระยาชัยสุรินทร์ (ตาล บุนนาค) และธิดาชื่อ คุณหญิงขลิบ เป็นภรรยาพระยาวันพฤกษ์พิจารณ์ (ทองคำ เศวตศิลา)

เจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทศ บุนนาค) มีบุตรธิดารวม 62 คน บุตรหลายคนรับราชการปฏิบัติหน้าที่ตามหัวเมืองโดยเฉพาะจังหวัดเพชรบุรี ซึ่งเป็นจังหวัดที่บิดาเคยรับราชการมาก่อน เจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทศ) ถึงแก่อนิจกรรม ในปี พ.ศ. 2450 อายุ 66 ปี

เจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทศ บุนนาค) มีบุตรธิดา ดังนี้ 1. ท่านผู้หญิงอู่ ธิดาพระยาภักดีนฤบดินทร์ (กุ้ง วงศาโรจน์) มีบุตรธิดา 14 คน ได้แก่